ਪੁਰਸਕਾਰ

ਪੰਜਾਬ ਸਟੇਟ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ 2023-24 ਦੌਰਾਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਲਈ 17.05.2024 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ, ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਉੱਤਮਤਾ ਦਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਪੀਐਸਸੀਐਸਟੀ ਨੂੰ 30 ਜਨਵਰੀ, 2024 ਨੂੰ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਐਨਵਾਇਰਮੈਂਟ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰੀਨ ਸਕੂਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ-2023-24 ਦੇ ਤਹਿਤ ਸ੍ਰੀ ਸੰਜੇ ਕੁਮਾਰ, ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ, ਸਰਕਾਰ ਭਾਰਤ ਵਲੋਂ ਸਰਵੋਤਮ ਰਾਜ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪੈਨ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ 5,305 ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 4,734 ਆਡਿਟ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

ਪੀਐਸਸੀਐਸਟੀ ਨੂੰ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਐਨਵਾਇਰਮੈਂਟ ਦੇ ਗ੍ਰੀਨ ਸਕੂਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ-2023-24 ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੰਗਰੂਰ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਡਿਟ ਰਿਪੋਰਟਾਂ (503)ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਸਰਵੋਤਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

PSCST ਨੂੰ ਈਕੋ-ਕਲੱਬਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ 'ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀਜ਼' ਦੁਆਰਾ RCE ਮਾਨਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

PSCST ਨੂੰ CGPDTM ਇੰਡੀਆ, ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਫਾਰ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡਸਟਰੀ ਐਂਡ ਇੰਟਰਨਲ ਟ੍ਰੇਡ, ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰਾਲਾ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਸਪੋਰਟ ਸੈਂਟਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ IP ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼੍ਰੀ ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ, ਮਾਨਯੋਗ ਕੇਂਦਰੀ ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਇਹ ਅਵਾਰਡ ਡਾ: ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਰੋੜਾ, ED-PSCST ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਪੇਟੈਂਟ ਸੂਚਨਾ ਕੇਂਦਰ/ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਸਪੋਰਟ ਸੈਂਟਰ ਰਾਜ ਦੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪੱਤੀ (IP) ਸੰਬੰਧੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜ ਦੀ ਨੋਡਲ ਏਜੰਸੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ IP ਦਿਵਸ 2021 ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ 'ਤੇ ਐਸੋਚੈਮ (ASSOCHAM) ਅਤੇ ਐਰਿਕਸਨ (Ericsson) ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ IPTSE (ਇੰਟਲੈਕਚੁਅਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਟੇਲੈਂਟ ਸਰਚ ਐਗਜ਼ਾਮ) ਅਕੈਡਮੀ ਦੁਆਰਾ COVID ਦੌਰਾਨ IP ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ 'IP ਮਾਨਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ' ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

UNDP ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ 'ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਥਿਰਤਾ' ਲਈ SDG ਐਕਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਮਿਸਾਲੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਹੈ । ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ 28 ਸਤੰਬਰ, 2020 ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੀ ਰੇਜਿਲੀਆਂਸ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਨਿਰੋਲ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ।

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਦੇ 8 ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਸਾਲੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਪਰਮਾਨ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਡਾ. ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਰੋੜਾ (2007 ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨਿਤ) ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ (2012 ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨਿਤ) ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੀਨ ਆਡਿਟ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਇਸ ਪੈਨ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ 2514 ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 459 ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਨ। ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਕੂਲ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸੀ।

ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੁਆਰਾ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀਆਂ/ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ 'ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ' ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਡਾ: ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਰੋੜਾ ਨੂੰ 2007 ਵਿੱਚ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ 1 ਲੱਖ ਦਾ ਕੈਸ਼ ਅਵਾਰਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ।

ਖੇਤਰੀ ਮੁਹਾਰਤ ਕੇਂਦਰ (RCE) ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀਜ਼ (UNU-IAS), ਜਪਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਨੈਟਵਰਕ ਹੈ। ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਨੂੰ ਇਸ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਅਧੀਨ ਖੇਤਰੀ ਕੇਂਦਰ (RCE-ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ UNU-IAS ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ RCEs ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਦੀਆਂ 3 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ UNU-IAS ਦੇ 'ਰਿਕੋਗਨੀਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ' ਮਿਲੇ ਹਨ। 'ਵਲਚਰ'- ਇੱਕ ਲੁਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪੰਛੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ 'ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ' 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਾਜ ਪੰਛੀ ਦੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਲਈ 'ਉੱਤਰੀ ਗੋਸ਼ਾਕ' 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲਈ ਵੀ ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਨਿਰਮਾਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਕੈਡਮੀ ਨੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਲਈ Gr8 ਵੂਮੈਨ ਅਵਾਰਡ (ਮਹਿਲਾ ਪੁਰਸਕਾਰ) ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਕੀਤੀ । ਅਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ 'ਬੇਟੀ', ਜੋ ਕਿ ਕੰਨਿਆ ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਹੈ, ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਹਰ ਸਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਅਵਾਰਡ ਸਮਾਰੋਹ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 2010 ਵਿੱਚ, ਡਾ: ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਰੋੜਾ, ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ ਨੇ 'ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ' ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ 24 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਮਾਨਤਾ ਲਈ ਐਸ਼ਵਰਿਆ ਰਾਏ, ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕ ਲਈ ਸੁਸ਼ਮਿਤਾ ਸੇਨ, ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਲਈ ਜ਼ੋਇਆ ਅਖਤਰ, ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਸਰੋਜ ਖਾਨ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਹੈਲਥ ਐਂਡ ਫਾਰਮਾ- ਔਨਲਾਈਨ ਲਾਈਫ ਸਾਇੰਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੁਆਰਾ 'ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਰਵੋਤਮ ਪੁਰਸਕਾਰ, 2016 ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।